İşlem hacmi günden güne artan girişim sermayesi yatırımlarında veya devralma (exit - girişim şirketinin tamamen satışı), yatırımcılar ve girişimciler arasında ilk temasın resmi nitelik kazandığı aşamalardan biri term sheet ya da niyet mektubu’nun imzalanmasıdır. Her ne kadar bu belge, yatırım sürecinin sadece ön safhasında karşımıza çıksa da, ilerleyen tüm hukuki müzakerelerin şekillenmesinde belirleyici rol oynar.
Term sheet Türkçe’de “niyet mektubu” olarak isimlendirilse de, aslında tek taraflı bir mektup değil, iki taraflı bir ön sözleşme niteliğindedir. Term sheet, girişimciler ve yatırımcılar arasındaki muhtemel yatırım ilişkisinin çerçevesini genel hatlarıyla ortaya koyan, tarafların yatırım konusundaki temel prensiplerde anlaşmaya vardığını gösteren bir mutabakat belgesidir. Term sheet’te girişim şirketine yapılacak yatırım tutarı, pay satış bedeli (pps – price per share), pay adedi, şirket değerlemesi, çıkış stratejileri, yatırımcının ve kurucuların hakları gibi ticari unsurların yanı sıra, tarafların hukuki sorumluluklarına ilişkin ilkeler de bu belge ile ortaya konur.
Term sheet’in bağlayıcı (binding effect) olup olmadığı her somut olayda içeriğindeki maddelere ve taraf iradelerine bağlı olarak değişkenlik gösterebilir. Genellikle gizlilik, münhasırlık, uygulanacak hukuk ve tahkim şartları gibi belirli maddeler bağlayıcı kabul edilirken, pay devir sözleşmesi veya yatırım yapılaması gibi sonuca yönelik maddelerin bağlayıcı olmadığı belirtilir. Çünkü bu taahhütler genellikle term sheet içerisinde belirli ön koşullara (due diligence yapılması gibi) bağlanır.
Term Sheet’te Neler Düzenlenir?
Term sheet’te tarafların en önemli mutabakatı olarak yatırım miktarı ve şirket değerlemesi yer alır. Şirket değerlemesi üzerinden şirketin pay satış bedeli hesaplanır ve bu da term sheet’e eklenir. Eğer işlem girişim sermayesi yatırımı değil de bir exit işlemiyse, bu ihtimalde şirketin değerlemesi ve satış bedeli yazılır. Yapılan yatırımın hangi alanlarda kullanılacağı da metne eklenebilir.
Yatırım miktarına ek olarak, yatırımcı ve mevcut pay sahipleri ortak olarak şirkette yer almaya devam edeceğinden taraflara verilecek imtiyazlar da term sheet’te genel çerçeve olarak belirlenir. Herhangi bir tarafa oyda imtiyaz veya veto hakkı (reserved matter) verilecekse bu husus metne eklenir. Yine yatırımcılara yönetim kurulunda temsil edilme hakkı verileceği düzenlenebilir.
Hem yatırımcılar, hem mevcut pay sahiplerinin girişim sermayesindeki beklentileri yatırımlarını likidite ederek çıkış yapmaktır. Bu nedenle term sheet’lerde çıkış stratejileri, pay devir kısıtlamaları, satışa katma (tag along) ve satışa sürükleme (drag along) vb. hükümler bulunmaktadır.
Sonuç
Term sheet ya da niyet mektubu, sözleşme öncesi müzakere sürecinin temel yol haritasıdır. Doğru yapılandırılmadığı takdirde tarafları hukuki ve ticari risklerle karşı karşıya bırakabilir. Bu nedenle hem girişimcilerin hem de yatırımcıların, term sheet metinlerini titizlikle kaleme almanın yanı sıra, bu belgelerin hukuki etkilerini iyi anlamaları kritik önem taşır.
Term sheet’in hangi maddelerinin ne kadar süreyle bağlayıcı olduğu açıkça kararlaştırılması, gizlilik ve münhasırlık gibi kritik konuların ihlali halinde ne tür tazminatların gündeme gelebileceği öngörülmelidir. Özellikle girişim tarafı, ileride öngöremeyeceği sözleşmesel yükümlülüklerden korunmak için genel ifadelerden kaçınmalı, her maddenin kapsamı belirgin olmalıdır. Tarafların ileride "culpa in contrahendo" gibi sözleşme öncesi sorumluluklara konu olmaması için metin dikkatle yapılandırılmalıdır.
Asist Hukuk Bürosu
Mesut Sinan Çolak
Ortak
“Bu not yürürlükteki hukuk uyarınca ve yalnızca bilgilendirme amaçlı olarak hazırlanmıştır. Bu not herhangi bir hukuki görüş içermemektedir.”
