Uygun fiyatlı tatil yapmak isteyen tüketiciler ve turistler genellikle “Airbnb” ve benzeri uygulamaları tercih etmektedir. Bu sayede bir yandan turistler tatil maliyetini düşürürken, bir yandan ev sahipleri yahut fiili kullanıcılar da gelir elde etmektedir. Yakın zamana kadar konutların turizm amaçlı kiralanmasına yönelik herhangi bir düzenleme bulunmuyordu. Özellikle güvenlik ve vergisel riskler bakımından önemli riskler barındıran bu konuyla ilgili yeni bir düzenleme getirilmiştir. Bu kapsamda Konutların Turizm Amaçlı Kiralanmasına ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (Kanun) 02/11/2023 tarihli ve 32357 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Konutların turizm amaçlı kiralanmasına yönelik detaylı düzenlemeler içinse Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından düzenlenen Konutların Turizm Amaçlı Kiralanması Faaliyetlerinin Düzenlenmesine İlişkin Yönetmelik (Yönetmelik) 28/12/2023 tarihli ve 32413 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandı. Bu yazımızda Kanun ve Yönetmelik’te yer alan esaslı düzenlemeleri aşağıda başlıklar halinde inceleyeceğiz.
İzin Belgesi
Kanun uyarınca yalnızca konutun mülkiyetine sahip olan veya konutu intifa hakkı ya da üst hakkı tesis edilmek suretiyle tasarrufunda bulunduran gerçek veya tüzel kişilere turizm amaçlı kiralama yapma yetkisi verilmiştir. Diğer bir deyişle, ilgili konutu mesken amaçlı kullanmak üzere kiralayan kişilerce turizm amaçlı kiralama yapılması yasaklanmıştır. Turizm amaçlı kiralama yapabilecek kişilerin ise öncelikle izin belgesi alması gerekmektedir. İzin belgesi başvuruları e-devlet üzerinden yapılmakta olup, başvurular İl Kültür ve Turizm Müdürlükleri tarafından incelenmektedir.
İzin belgesi başvurularında, turizm amaçlı kiralama faaliyeti yapılacak konutun bulunduğu binanın tüm kat malikleri tarafından oy birliği ile alınan uygunluk kararının da ibraz edilmesi gerekmektedir. Diğer bir deyişle, Kanun uyarınca, kiralama faaliyetinin yürütüleceği binadaki tüm kat maliklerinin, turizm amaçlı kiralama faaliyetine rıza göstermeleri şartı getirilmiştir.
İzin Belgesinin İptali
Kanun uyarınca izin belgesi aşağıdaki durumlarda iptal edilmektedir:
- İzin belgesi sahibinin izin belgesinin iptalini talep etmesi halinde,
- Turizm amaçlı kiralama faaliyetine son verildiğinin tespit edilmesi halinde,
- Turizm amaçlı kiralama yapılan konutun, kamu düzeni, kamu güvenliği ve genel ahlaka aykırı olarak kullanıldığının yetkili kamu kurum ve kuruluşları tarafından bildirilmesi halinde,
- Yapılan denetimde, konutun izin belgesi verilmesine esas nitelikleri taşımadığının tespit edilmesi ve 15 gün süre verilmesine rağmen bu süre içerisinde eksikliğin giderilmemiş olması halinde,
- Kiraya verenin miras dışında bir nedenle değişmesinin ardından verilecek 30 günlük sürede izin belgesinin devri için yeni kiraya veren tarafından başvuru yapılmaması veya izin belgesi sahibi değişikliğinin uygun görülmesine rağmen yükümlülüklerin yerine getirilmemesi halinde.
İzin belgesi sahibi gerçek kişi ise ölüm tarihinden itibaren üç ay içerisinde mirasçılar tarafından başvuruda bulunulmaması veya tüzel kişi ise tüzel kişiliğinin sona ermesi durumunda ise izin belgesi geçersiz hale gelmektedir.
Yaptırımlar
Kanun uyarınca, izinsiz kiralama faaliyeti yapıldığının tespit edilmesi halinde;
- İzin belgesi bulunmaksızın turizm amaçlı kiralanan konutları kiraya verenlere, kiralama yapılan her bir konut için 100.000 TL idari para cezası uygulanacağıve izin belgesi alarak faaliyette bulunabilmesi için 15 gün süre verileceği;
- Verilen 15 günlük süre sonunda izin belgesi alınmaksızın turizm amaçlı kiralama faaliyetine devam edenlere 500.000 TL idari para cezası uygulanacağı ve izin belgesi alarak faaliyette bulunabilmesi için bir kez daha 15 gün süre verileceği,
- İkinci kez verilen süre sonunda halen izin belgesi almaksızın faaliyet gösterenler hakkında ise 1.000.000 TL idari para cezası uygulanacağı,
- Kendi adına mesken olarak kullanmak amacıyla veya izin belgesi sahibinden kiraladığı turizm amaçlı konutu kendi nam ve hesabına üçüncü kişilere kiraya verenler hakkında her bir sözleşme için 100.000 TL idari para cezası uygulanacağı,
- İzin belgesi olmayan konutların turizm amaçlı kiralanmasına aracılık edenler hakkında, her bir sözleşme için 100.000 TL idari para cezası uygulanacağı,
düzenlenmiştir. Kanun’da ayrıca izin belgesi sahipleri için de birtakım yaptırımlar düzenlenmiştir;
- Bakanlıkça istenilen bilgi ve belgelerin otuz gün içerisinde gönderilmemesi, eksik gönderilmesi, yanıltıcı bilgi veya belge verilmesi durumunda 50.000 TL idari para cezası uygulanacağı,
- Turizm amaçlı kiralama yapılan konutun konum, nitelik ve fiziksel özelliklerine ilişkin yazı, reklam, afiş, broşür, sosyal medya, web sayfası ve benzeri araçlarla kullanıcıya yanıltıcı şekilde tanıtılması veya taahhüt edilen koşulların sağlanmaması veya turizm amaçlı kiralama yapılan konutun sözleşmede belirtilen süreden daha kısa süreyle kullanıcıya tahsis edilmesi hallerinde 100.000 TL idari para cezası uygulanacağı,
- Turizm amaçlı kiralama yapılan konutun, sözleşmeye uygun olarak kullanıcıya teslim edilmemesi halinde 100.000 TL idari para cezası uygulanacağı, cezanın uygulanmasından itibaren 15 gün içerisinde ödemenin kullanıcıya iade edilmemesi halinde ise 200.000 TL idari para cezası uygulanacağı düzenlenmiştir. Diğer yaptırımlar için Kanun ve Yönetmelik’i incelemenizi öneririz.
Aracı Hizmet Sağlayıcılara Yönelik İdari Yaptırımlar
Kanun’da idari yaptırıma tabi tutulan faaliyetlerin elektronik ticaretine ve tanıtımına imkân sağlayan ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından yapılan uyarıya rağmen yirmi dört saat içinde içeriği çıkarmayan aracı hizmet sağlayıcıları hakkında, her bir konut için 100.000 TL idari para cezası uygulanacağı düzenlenmiştir. Ayrıca ihlalin gerçekleştiği yayın, kısım, bölüm ile ilgili olarak içeriğin çıkarılmasına ve/veya erişimin engellenmesine karar verileceği düzenlenmiştir.
Bu karara uyulmaması halinde ise aracı hizmet sağlayıcılar hakkında her bir konut için 100.000 TL daha idari para cezası uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Konuyla ilgili detaylı düzenlemeleri incelemek için Kanun metnine buradan ve Yönetmelik metnine buradan ulaşabilirsiniz.
Saygılarımızla,
Asist Hukuk Bürosu
